SAHITYASAGAR
  • गृहपृष्‍ठ
  • सम्पादकीय
  • कविता
  • समीक्षा
  • गजल
  • मुक्तक
  • निबन्ध
  • आख्यान
    • कथा
    • लघुकथा
  • अनुवाद
  • नाटक
  • अन्तर्वार्ता
  • हास्यव्यङ्ग्य
  • बालसाहित्य
  • समाचार
  • अन्य
    • लेख
    • गीत
    • हाइकु
    • तस्बिरसाहित्य
    • मन्तव्य
    • बाल प्रतिभा
    • नेपाली साहित्य
    • बिभिन्न साहित्य/कला
    • English
    • जीवनी
    • साइनो
    • पुस्तक अंश
    • चिठ्ठीपत्र
    • बालगीत
Facebook Twitter Instagram
  • हाम्रो बारेमा
  • सन्देशहरू
  • अडिओ/भिडियो
  • भाषा
  • साहित्य
  • साहित्यकार
  • विश्व साहित्य
  • हिन्दी साहित्य
  • किताबहरु
Facebook Twitter LinkedIn YouTube
SAHITYASAGAR
Banner
  • गृहपृष्‍ठ
  • सम्पादकीय
  • कविता
  • समीक्षा
  • गजल
  • मुक्तक
  • निबन्ध
  • आख्यान
    • कथा
    • लघुकथा
  • अनुवाद
  • नाटक
  • अन्तर्वार्ता
  • हास्यव्यङ्ग्य
  • बालसाहित्य
  • समाचार
  • अन्य
    • लेख
    • गीत
    • हाइकु
    • तस्बिरसाहित्य
    • मन्तव्य
    • बाल प्रतिभा
    • नेपाली साहित्य
    • बिभिन्न साहित्य/कला
    • English
    • जीवनी
    • साइनो
    • पुस्तक अंश
    • चिठ्ठीपत्र
    • बालगीत
SAHITYASAGAR
Home » कोरोनाको कहर र भविष्यमा पर्ने प्रभाव
लेख

कोरोनाको कहर र भविष्यमा पर्ने प्रभाव

तारा उप्रेतीBy Sahitya SagarMay 17, 2023No Comments6 Mins Read
Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
Share
Facebook Twitter LinkedIn Pinterest Email

तारा उप्रेती क्यानडामा रहेर नेपाली भषा साहित्यका क्षेत्रमा समर्पित प्रतिभा हुन् । उनको परिचय साहित्यसागरमा समेटिइसकेको छ । यहाँ उनको सारभूत परिचयसहित ‘कोरोनाको कहर र भविष्यमा पर्ने प्रभाव’ शीर्षकको निबन्धात्मक आलेख समेटिएको छ । यो आलेख निबन्धात्मक राग भन्दा पनि चेतनाप्रधान हुँदा लेखका रूपमा मात्र प्रस्तुत गरिएको छ । यस लेखले कोरोनाले छोडे पनि यसको प्रभावले नछोड्ने पक्षलाई संकेत गरेको छ ।

-सम्पा.

कोभिड १९ महामारीले विश्वलाई नै आक्रान्त बनायो । कोरानाको प्रकोपमा विकसित र वैभवशाली देशहरूदेखि विकासोन्मुख र गरिबीका रेखा नाघ्न तम्सिरहेका मुलुकहरूसम्म परे । चाइनाको हुवान प्रान्तमा सन २०१९ डिसेम्बर महिनामा पहिलो पटक कोरोनाको भाइरस देखा परेको थियो ।

कोरोना महामारीले संसारबाट ६८७८८३२ जनाको ज्यान गयो । अमेरिका ११३१९६३, बेलायत २०८४५९, रूस ३८८५२१, इटली १८८५३८, फ्रान्स १६६१७६ , स्पेन ११९४७९ , जर्मनी १६८९३५जनाको ज्यान लिएर महामारीले वितण्डानै मचायो । हाम्रो छिमेकी देश भारतमा मात्र कोरोनाले ५३०७७९ जनाको ज्यान लियो । हाम्रो देश नेपालमा पनि १२०२०जनाको ज्यान लिइसकेको छ । यातायात र संचारको प्रयाप्त सुविधा अनि अधिक प्रयोगले कोरोनालाई सन्सारभरि फैलिन कतिबेर पनि लागेन । चैतवैशाखको हुरीमा लागेको डढेलो जस्तै भएर सबैतिर फैलियो ।

अदृश्य महामारी अतिनै भयावहपूर्ण हुँदो रहेछ । यसले आफ्ना प्रिय मान्छेहरूलाई पनि छुन दिएन । नजिक पर्नसम्म दिएन । मृत्यु कति भयावह हुँदो रहेछ मन्ने मानिसले नजिकबाट नियाल्यो र महसुस गर्यो । मानिसले अलिकति हेलचेक्र्याँई गर्दा कस्तो परिणाम हुँदो रहेछ भन्ने कुरा इटलीमा भएको कोरोना कोरोना भन्दै सडकमा भएको प्रदर्शन र नृत्यले देखाइदियो । कोरोनाको रोकथाम र त्यसमा आवश्यक पर्ने व्यक्तिगत सुरक्षा कवज PPE (Personal Protective Equipment) समयमा उपलब्ध नहुँदा पनि असङ्ख्य मानिसको ज्यान गयो । स्वास्थकर्मीहरूलाई उचित ज्ञानको अभावमा पनि बचाउन सकिने विरामीलाई एकान्तमा राखियो र पानी समेत खान दिन नसक्दा कयौँको ज्यान गएका दुखद घटनाहरू आए ।

संचारका माध्यमको व्यापक सुविधाले भयावह स्थितिको सिर्जना भयो । दैनिक मृत्युका खवरहरू, फोटो, र भिडियोहरू प्रसारण भए । त्यसले झनै व्यापक भय सञ्चार गर्यो । कोरोनाको भाइरसले छोएपछि मरी नै हालिन्छ भन्ने मानसिक दबाबका कारणले पनि मानिसको आत्मबल कमजोर बनायो र धेरैको मृत्यु भयो । यो नकारात्मक प्रभावलाई तत्काल बुझ्न सकिएन ।

अन्तर्देशीय उडानहरू र मुलुक भित्रकै यातायातहरूलाई पनि समयमै बन्द गर्न सकेको भए यस प्रकारका मृत्युहरू हुने अवश्य थिएनन् होला । कोरोनाका लक्षणहरू बिभिन्न देखिए ।

१ ज्वरो आउने
२ टाउको दुख्ने
३ घाँटी दुख्ने रूघा लाग्ने
४ जीउ दुख्ने ,शरिर थाक्ने ।
५ हातखुट्टाका जार्नीहरू दुख्ने ।
६ खान मन नलाग्ने ।
७ सास फेर्न गाह्रो हुने ।
८ खोकी लाग्ने ।
९ शरीर चिसो हुने ।
१० झाडा पखाला लाग्ने ।
११ स्वाद र गन्ध हराउने आदि ।

कोरोनाका विभिन्न लक्षणहरू देखा परे । कोरोना नलागी नै भएका सामान्य रूघाखोकी र ज्वरो आउनेहरू विरामीहरू पनि कोरोना भएको भयले आत्तिएर सिकिस्त बने । कोरोना लागेको खबर अरूले थाहा पाउलान् र सामाजिक बहिष्कार होला भन्ने भयले पनि कति परिवारहरूले गुपचुप राखे । तर परिणाम नराम्रो आएपछि बाध्य बनेर अरूलाई सुनाउनु पर्यो ।

कति स्थानमा शिक्षाको अभावका कारणले कोरोना लागेकाहरूलाई बहिष्कार गर्ने जस्ता अमानवीय कार्य गरियो । उनीहरूलाई सामाजिक अपराध गरेको जस्तो गरेर बहिष्कार गर्ने कार्य भयो । यो एउटा क्रूर र अमानवीय पक्ष थियो । नेपालमा सरकारीतहबाट काठमाण्डौलाई पूर्ण बन्द गराउने काम भयो । मानिसहरूले काम र खानेकुरा नपाएर चार पाँच दिनको बाटो पैदल हिँडेर घर फर्किनु पर्यो । बैकल्पिक उपायहरूको खोजीविना भएका यस्ता कार्यले धेरै जनजीवनहरूले यातना भोग्नु पर्यो ।

यस्तो महामारीका बाबजूद पनि धेरै स्वयंसेवी मनहरूले कोरोनाको भयको वेपर्वाह मानिसलाई बचाउन योगदान गरे । जनस्तरबाट ठाउँ ठाउँमा खाना पकाएर बाँड्ने कामहरू भए । जसले धेरै जीवनहरू भोकका कारण मर्नबाट जोगायो । विषेश गरी काठमाण्डौका रत्नपार्क लगायतका बिभिन्न ठाउँमा खाना बाँडेको दृश्यले मानवियताको दैविकरूप प्रदर्शन गरेको थियो । यस्तो महामारिमा स्वास्थकर्मीहरूले पुर्याएको योगदान सन्सारमै उच्च रह्यो । इटलीमा एक जना नर्सले निरन्तर कामहरू गर्दै असङ्ख्य मानिसलाई बचाइन् तर आफूलाई बचाउन सकिनन् । उनी गर्भवतीसमेत रहेको कुरा पछि मात्र थाहा भयो । त्यस्तै विरामीको उपचार गर्दा आफ्नै परिवारका सदस्यहरू गुमाएका थुप्रै स्वास्थकर्मीहरूको यथार्थ हामीले देख्न र सुन्न पायौँ ।

कोरोनाकालमा सुरक्षाकर्मीहरूको योगदान पनि उत्तिकै सम्मानजनक र श्रद्धा योग्य रह्यो । कोरोनाबाट बचाउनका लागि जनतालाई सुरक्षितभएर बस्न अनुरोध गर्दै सडकमा खटेर ज्यानबचाउन लागीपरे । उपचार गर्ने अस्पतालहरू प्रयाप्त नहुँदा सेल्टर र उपचार कक्षहरूको निर्माणमा खटिए । कोरोनाबाट मृत्युहुनेहरूको दाहसंस्कारमा पनि सुरक्षाकर्मीहरूले नै महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरे ।

यो कोरोना महामारीले वालवालिकाहरूको जीवनमा पनि ठूलो प्रभाव पार्यो । यो वालमनोविज्ञानमा परेको असरले सिंगो बिश्वको भविष्यमा समेत प्रभाव पर्ने देखिन्छ ।

बालवालिकाहरूले बर्षौसम्म अरू बालवालिकाहरूलाई प्रत्यक्ष देख्न नपाउनु, उनीहरूसँग संयुक्त भएर भौतिक रूपमा खेलकुद गर्न र अन्तरक्रियाहरू गर्न नपाउनु दुःखद बन्यो । बालवालिकाको अधिकांश समय विद्युतीय उपकरणहरू जस्तो कम्प्यूटर, ल्यापटप, एक्स बक्स, ट्याब्लेट, वी, नातन्दो, फोन आदिमा बिताए । यसले गर्दा उनीहरूमा चाँडै रिस उठ्ने, झर्को मान्ने, अरू सँग कुराकानी नगर्ने, सामूहिक भेटघाटमा पनि एक्लै बस्न रmचाउने, अरू मानिसहरूबाट टाढै बस्न मन पराउने, आफन्त र परिवार जनबाट पनि लामो समय बिना भेटघाट बसेको हुनाले आत्मियता कम भएको र टाढिने गरेको पाइन्छ । घरपरिवार बाहेकका आफन्तहरूलाई पनि विश्वास नगर्ने जस्ता परिवर्तनहरू आएकाछन् ।

लामो समयसम्म विद्यालयहरू बन्द हुनु र दूरशिक्षा प्रणाली पनि ढिलो गरी लागू हुनाले बालबालिकाहरूका साथीहरू पनि नभएको अवस्था छ । सोसियल मिडियाका गेमहरू खोलेर अपरिचितहरूसँग भर्चुवल गेम खेल्ने गरेकाले उनीहरूको संसार पनि छुट्टै बनिसकेको छ । अब यो पिँढीले सशरीर सामूहिक र सामाजिक कार्य गर्न असजिलो महसुस गर्ने देखिन्छ ।

कर्मचारीहरूले घरघरबाट नै काम गर्नाले र विद्यालय विश्वविद्यालयहरू पनि बन्द हुनाले सन्सारकै व्यापार व्यवसायहरू धरासायी भए । सानातिना व्यवसाय गर्नेहरूका व्यापार बन्द भए । धेरैको रोजगारी सकियो । डेरामा बस्नेहरूले डेराको भाडा तिर्न नसकेर सडकमा जानु पर्ने स्थिति सिर्जियो । केही अनलाइन व्यापारहरू खुलेर ब्यापारको प्रकृति फेरियो । धेरै मानिसहरूलाई डिजिटल बनायो । बैँक र वित्तीय संस्थानहरू पनि धरासायी बन्दै गए । डिजिटल बैङ्किङ प्रणालीको थालनी भएर थुप्रै रोजगारीमा कटौटी भयो । टिकटक, युटुव, फेसबुक, जूम, गुगलमिट, ह्वाट्सअप, ट्यूटर, लिङ्डेन जस्ता प्रविधि चलाएर केही व्यक्तिहरूले आर्थिक आर्जन पनि गरेका छन् । अर्कातिर यी सामाजिक सञ्जालहरूले सामाजिक विकृतिहरू पनि जन्माएका छन् । यस विचमा थुप्रै पारिवारिक विखण्डन पनि भएकाछन् ।

मार्च ११ २०२० मा विश्व स्वास्थ सङघ World Health Organization (WHO) ले घोषणा गरेको कोभिड १९ महामारीलाई मे पाँच २०२३ का दिन महामारीबाट मुक्त भएको घोषणा गरेको छ ।

आजका सचेत सामाजिक अभियन्ता, समाजका पथप्रदर्शकहरू र राज्य सञ्चालकहरूले कोरोनाकालमा बालबालिकाहरूमा परेको प्रभावलाई संवेदनशील भएर हेर्न जरmरी छ । उनीहरूको मनोदशालाई परिवर्तन गराउने प्रकारका समूहगत सामाजिक गतिविधिहरू विद्यालयहरूले सञ्चालन गर्नुु पर्दछ । समूहगत सहकार्यहरूलाई सञ्चालन गर्न आवाश्यक देखिन्छ । यसरी बालबालिकाहरूलाई संलग्न गराउन सकिएन भने सामाजिक हिंसाहरू बढ्ने, आत्मदाह गर्ने जस्ता बिकृतिहरू आउने देखिन्छ ।

(नोट : यहाँ प्रस्तुत तथ्याङ्कहरू विश्व स्वास्थ सङ्गठनको वेबबाट साभार गरिएका हुन् ।)

  • Sahitya Sagar
    Sahitya Sagar
तारा उप्रेती
तारा उप्रेती
Post Views: 922
Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email

सम्बन्धित शीर्षकमा

पुर्खाको खोज

July 10, 2023

नेपालमा विक्रम संवतको आरम्भ 

April 19, 2023

भारतमा नेपाली भाषा विकास मञ्चले लिएको तत्परता

January 15, 2023

अफ्रिकामा नेपाल

January 15, 2023

को हुन् हाम्रा प्यारा बालबालिकाहरू ?

January 14, 2023

जापानमा नेपाली समुदाय : विगत र वर्तमान

November 30, 2022

Comments are closed.

महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा
आदीकवि भानुभक्त आचार्य
राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरे
विष्णु कुमारी वाइबा(पारिजात)
लेखनाथ पौड्याल
बालकृष्ण-सम
The most popular links

www.google.com
www.youtube.com
www.twitter.com
www.facebook.com
www.yahoo.com
www.amazon.com
www.yelp.com
www.reddit.com
www.craigslist.org
www.walmart.com
www.linkedin.com
www.instagarm.com
https://www.wikipedia.org

देवकोटा विशेषाङ्क

A Bird’s Eye View of Devakota’s Shakuntal Mahakavya

देवकोटाको उच्च चेहरा

साहित्यको सागर

मेरो जीवन र दर्शनमा महामानव देवकोटाको प्रभाव

देवकोटा साहित्यका मननीय अंश

देवकोटा संसारकै प्रतिभावान साहित्यकार हुन्

सीताहरण खण्डकाव्यमा पदपूर्वार्धवक्रताको अध्ययन

देवकोटाका कवित्वको सामान्य चर्चा

पृथ्वीराज चौहान महाकाव्यको विश्लेषण

महाकवि देवकोटाको नवप्रकाशित कवितासङ्ग्रह ‘परी’ : एक परिचय

घिमिरे विशेषाङ्क

राष्ट्रकविको व्यक्तित्व चर्चा

माधव घिमिरेको कवितासङ्ग्रह बालालहरी

माधव घिमिरेप्रति

कवि माधव

राष्ट्रकविको सम्झनामा

माधव फेरि आऊ

कर्मगान

श्रद्धा सुमन-मेघनाथ बन्धु

राष्ट्रकवि

राष्ट्रकविप्रति श्रद्धासुमन

World News Media
https://www.huffpost.com/
https://edition.cnn.com
https://www.nytimes.com
https://www.foxnews.com
www.the globe and mail
https://www.nbcnews.com
www.washingtonpost.com
https://www.dailymail.co.uk
www.theguardian.com
The Wall Street Journal
https://www.bbc.com/news
https://abcnews.go.com
https://www.usatoday.com
https://www.latimes.com
Nepali News Links
himalayan tribune
kantipur
dcnepal.com
canada khabar
Canada Nepal​
nepal News 
Gorkhapatra
Rato pati
Seto Pati
OS nepal
Kathmandu Post
Annaourna Post
Online Khabar
etajakhabar.com
nagarik news
news24nepal
newsofnepal
hknepal.com
nepal britain
nepal japan
Telegraph Nepal
Himal Khabar
BBC Nepali 
BRT Nepal
enepalese
Nepal Dubai
Himalayan tribune
Thaha khabar
Kathmandu Today
Nepali Haeadline
barakhari
My Republica
  • This image has an empty alt attribute; its file name is E-Books-Etsy-Banner-3.gifThis image has an empty alt attribute; its file name is 1-3.pngमहाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाThis image has an empty alt attribute; its file name is Untitled-design-4-3.pngआदीकवि भानुभक्त आचार्यThis image has an empty alt attribute; its file name is 4-2.pngराष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरेThis image has an empty alt attribute; its file name is 5-3.pngविष्णु कुमारी वाइबा(पारिजात)This image has an empty alt attribute; its file name is 3-2.pngलेखनाथ पौड्यालThis image has an empty alt attribute; its file name is 6-2.pngबालकृष्ण-समAdd block

 Hide ControlsEnter desktop preview modeEnter tablet preview modeEnter mobile preview mode

भाषा साहित्य संस्थाहरु
Nepal Academy
INLS
GFNL
पत्र पत्रिका
Himal 
Saptahik
Nari
Spotlight
Boss Nepal
catmando
Living
ESC
उपयोगी लिंकहरू

नेपाली भाषामा उपयोगी लिंहरू-http://www.majheri.com/ 
https://www.samakalinsahitya.com/

Links on English and Hindi Literature 
https://en.wikipedia.org/wiki/English_literaure
https://www.britannica.com/art/English-literature

​Useful links about Nepali languages  in English 
https://en.wikipedia.org/wiki/Nepali_language

https://en.wikipedia.org/wiki/Languages_of_Nepal
https://www.britannica.com/topic/Nepali-language
https://www.lexilogos.com/english/nepali_dictionary.html
​http://www.full-stop.net
https://www.laphamsquarterly.org/roundtable/
http://otherppl.com/
https://www.mcsweeneys.net/
http://hilobrow.com/
http://bookrageous.podbean.com/
http://www.litkicks.com/
https://www.guernicamag.com/
http://thenervousbreakdown.com/ 

अन्य उपयोगी लिंकहरू

Nepali Literature

हाम्रो बारेमा

हामी नेपाली भाषा–साहित्यका शुभचिन्तक हौँ । पाठकका केही भावना, केही सपना, केही प्राप्ति र साहित्य सागर हौँ । नेपाली साहित्य र भाषा सम्बन्धी विद्युतीय सामग्रीको अभाव महसुस गरी हामीले साहित्यिक सामग्री प्रस्तुत गर्नका साथै विद्युतीय स्रोतकेन्द्र (लिङ्कहरूको भण्डार पनि गर्ने) योजनाअनुरूप यसको सुरुवात गरेका छौँ ।

-साहित्य सागरको साइटमा सम्पूर्ण साहित्यकार र स्वतन्त्र लेखकसमेत अटाउन सकून् भन्ने हाम्रो उद्देश्य हो ।

Facebook Twitter Youtube

सम्पर्क जानकारी

4725 Fall Avenue , Richmond, CA 94804
Telephone: 510-323-6802
Fax: 510-374-6112

Follow us

SAHITYASAGAR

Subscribe to Updates

Get the latest creative news from FooBar about art, design and business.

Copyright © 2021. Designed by freelancerunit.